Loop je vast in de training van je hond?

Loop je vast in de training van je hond? Ondanks de hulp van de hondenschool, het urenlang zoeken naar oplossingen online én de adviezen van iedereen die zich er mee wil bemoeien?

In hondenland staren we ons suf op ‘de kwadranten’. Je hebt ze vast voorbij zien komen; ook ik heb er uitleg over gegeven in een vorig blog. Het komt er op neer dat we gewenst gedrag belonen (bekrachtigen) en ongewenst gedrag straffen (corrigeren) door iets toe te voegen of weg te nemen.

Maar wat als je hond niet altijd interesse heeft in dat voertje? Of als je hond helemaal niet leert te volgen als jij een correctie geeft aan de riem?

Gedragsanalyse is een wetenschap. Daar komt veel meer bij kijken dan alleen bekrachtigen en corrigeren. Ik zal in mijn komende blogs een paar punten uit de toegepaste gedragsanalyse uitleggen waar wij als hondeneigenaren veel baat bij kunnen hebben.

ABC

Het ABC van gedrag staat voor Antecedent, Behaviour, Consequence. In het Nederlands ook wel Omstandigheden (A) Gedrag (B) en Gevolg (C) genoemd. Het vormt de basis voor een functioneel assessment binnen de toegepaste gedragsanalyse. Maar ook voor hondeneigenaren kan het ABC houvast geven als het even niet lukt met trainen. Ik zal omschrijven waar ABC voor staat en dieper ingaan op 1 aspect, waar zowel hondeneigenaren als hondentrainers naar mijn mening te weinig oog voor hebben.

*Nerd Alert! Dit noemen we ook wel de Three Term Contingency, bestaande uit Discriminative Stimulus, Operant Response en Reinforcer/Punisher

A. Omstandigheden zijn de zaken die maken dat het gedrag zich kan voordoen.
Stel de vraag: Wat ging er aan vooraf?
Dit kan een commando zijn, een situatie of de omgeving.
Vanuit de hond gezien staan twee vragen centraal: Kan ik het krijgen? & Wil ik er meer van?
Stel je hond heeft geleerd dat hij in een bepaalde situatie altijd een beloning kan verwachten als hij goed gedrag vertoont. Op de vraag Kan ik het krijgen? is het antwoord dan Ja!
Maar… ditmaal bleek de omgeving waarin de hond zich bevond enorm belonend. Zou het antwoord op de vraag Wil ik er meer van? dan ook nog ja zijn?

Voorbeeld: Je roept “kom hier!”

*Nerd-Alert! – Kan ik het krijgen gaat om Discriminative Stimuli, afgekort SD. Wil ik er meer van gaat over Motivating Operations, afgekort MO.

B. Gedrag is in dit geval de reactie van de hond op de omstandigheden.
De vragen die je jezelf moet stellen zijn: Wat doet de hond? & Wat is daarvan de Functie?
De functie van het gedrag valt onder 4 noemers:

• Toegang tot aandacht: Gedrag gericht op het krijgen van aandacht
• Toegang tot iets fysieks: Gedrag gericht op toegang tot specifiek item of activiteit
• Vermijding: Gedrag gericht op het vermijden van een situatie die de hond niet leuk vindt
• Sensorische stimulatie: Denk aan ruiken, horen, proeven en zelfverzorgingsgedrag

Als je gedrag wilt veranderen kun je naar de functie kijken om hier een alternatief voor te verzinnen. Als toegang tot iets fysieks voor jouw hond veel belangrijker is dan aandacht, dan kun je daar je bekrachtiging of correctie handig op aanpassen.

Voorbeeld: Je hond rent naar je toe – Toegang tot iets fysieks.

*Nerd-Alert! Gedrag is de Operant Response.

C. Gevolgen zijn de directe consequenties van het gedrag wat er aan vooraf ging. Ze bepalen of het gedrag in de toekomst toeneemt of afneemt. De vragen voor jou als eigenaar zijn dan ook:
Wat deed ik? Is het gedrag toe- of afgenomen?

De gevolgen van gedrag kun je zelf beïnvloeden door de omstandigheden (A) aan te passen of door het gedrag van de hond te bekrachtigen of corrigeren. Hier komen de kwadranten dus om de hoek kijken! De manier van bekrachtigen heeft ook grote invloed op het gevolg. Zo dooft gedrag dat áltijd werd beloond en daarna nooit meer makkelijker uit dan gedrag dat af en toe wordt beloond. Daarover in een volgend blog meer!

Voorbeeld: Je beloont de hond door de bal te gooien – Gedrag neemt in de toekomst toe.

Wil ik er meer van? De Motivating Operations

Zit je er klaar voor? Dit is namelijk iets om even te laten bezinken…

Motivating Operations zijn prikkels die er tijdelijk voor zorgen dat de waarde van een bekrachtiging of correctie toeneemt of afneemt. Dat heeft ook effect op het gevolg van het gedrag. Ze hebben dus invloed op de omstandigheden (A), maar ook op het gevolg (C). Als de waarde van je bekrachtiging is toegenomen, verhoogt het namelijk ook de kans dat het gedrag om die bekrachtiging te bemachtigen toeneemt.

Voorbeeldje!

In de ochtend geef je je hond voor het trainen zijn voer. Tijdens het trainen gebruik je voertjes om hem te belonen. Je merkt alleen dat het goede gedrag een beetje achterwege blijft, sterker nog, soms negeert hij je volledig… Wat is hier aan de hand?

Je probeert je hond positief te bekrachtigen met een voerbeloning, maar hij zit bommetje vol van zijn ontbijt. Dat maakt dat de voertjes hun waarde als bekrachtiging hebben verloren. Daarmee neemt ook de kans dat je hond het gewenste gedrag vertoont af.

In dit geval zou het een oplossing zijn om je hond niet te voeren voor het trainen. De waarde van voertjes als beloning neemt dan enorm toe.

*Nerd-Alert! De MO’s zijn als het ware ook een kwadrant!

Een MO waarbij de waarde van de bekrachtiging of correctie toeneemt is een Establishing Operation (EO).
Een MO waarbij de waarde van de bekrachtiging of correctie afneemt is een Abolishing Operation (AO).
Als het gevolg van een MO is dat het gedrag toeneemt noemen we dat Evocative, als het afneemt is het Abative.

Zowel een EO als AO kan Evocative of Abative zijn.
Het geven van voer in de ochtend in dit voorbeeld is een Abative AO voor voer als stimulus reinforcer (bekrachtiger).

Hoe kunnen we hier rekening mee houden?

De ABC’s kun je gebruiken als houvast wanneer je probeert uit te pluizen waar het mis gaat tijdens het trainen. Stel jezelf de vragen die erbij horen en kijk waar je vast loopt! Een verandering in de omstandigheden kan een wereld van verschil maken. Loop je nog steeds vast? Dan is het er een grote kans dat het ligt aan de manier waarop je de hond corrigeert of bekrachtigt. Daarover volgende keer meer!

Gerelateerde artikelen

Tags