Zoeken
Generic filters
Exact matches only

Misverstanden over positief trainen

19 January
x
Wat is dit?

Misverstanden over positief trainen. Positief trainen is een term die te pas en te onpas wordt gebruikt. Het woord positief is synoniem voor goed en aangenaam en op die manier interpreteren veel mensen positief trainen ook.

Positief trainen werkt niet

Op basis van de aanname van alles leuk en aardig, wordt een plaatje geschetst van eindeloze voertjes en vrijheid-blijheid. Een poeslieve manier van trainen die bij pittige honden niet aanslaat. Dat beeld berust op misverstanden die zowel door hondeneigenaren als sommige hondenscholen in stand gehouden wordt. Ja, ook ik heb gebruik gemaakt van die term als mensen me vragen hoe ik Wiske dingen aanleer. “Bij mijn hond werkt dat niet, die is te pittig en heeft duidelijkheid nodig” kreeg ik daarop vaak als reactie.

Misverstanden over positief trainen

Het eerste misverstand over positief trainen is dus dat het een poeslieve manier van trainen is die bij pittige honden niet werkt. Hoe het dan wel zit met positief trainen vertel ik je in deze blog. Klik vooral ook op de linkjes voor video’s en achtergrond informatie!

Waar staat positief eigenlijk voor?

Positief in hondentraining is een term uit de operante conditionering. Door operante conditionering kan gedrag aangeleerd worden. Als je gedrag bekrachtigt dan neemt het toe en als je gedrag straft dan neemt het af. Naast bekrachtigen en straffen bestaan in de operante conditionering ook positief en negatief. Dat heeft in deze context niks van doen met leuk of niet leuk. Het staat voor toedienen (positief) en wegnemen (negatief). De term positief trainen is wat dat betreft een beetje misleidend, het gaat niet om goed of slecht en het is ook niet één methode. Daarnaast zullen mensen die zeggen positief te trainen juist géén gebruik maken van positieve straffen waarbij iets vervelends wordt toegediend om gedrag te doen afnemen. Hondenscholen en baasjes die positief trainen gebruiken dat als aanduiding van het trainen met positieve bekrachtiging om gewenst gedrag te laten toenemen, ook wel R+ genoemd. Kijk dit filmpje van Big Bang Theory en je snapt direct wat daarmee wordt bedoeld. De rede waarom beloningsgerichte in plaats van aversieve training populair is geworden, is omdat onderzoek aantoont dat het diervriendelijker is en effectiever, mits goed uitgevoerd!

Positief trainen of voor alles een snoepje?

Het schort nog wel eens aan begrip van leerprincipes bij hondenscholen die positief als marketingterm inzetten. Zij gebruiken het woord om mensen te trekken en trainen vooral  met voertjes zonder enige achtergrondkennis. Aandacht? Afleiden? Af? Alles met een voertje. Er wordt gestrooid met voer zonder dat er gelet wordt op hoe, waarom en wanneer het voer wordt ingezet. Ze hebben de klok horen luiden, maar weten niet waar de klepel hangt. Ze komen ver genoeg bij de gemiddelde gezelschapshond om zit en af aan te leren, maar de meeste redden het niet met simpel overhalen en aandacht trekken met koekjes. Zij haken af omdat ze tegen een aantal problemen aanlopen.

Problemen met positief trainen

Mij zijn 4 problemen opgevallen waar mensen die met goede moed zijn begonnen aan trainen met positieve bekrachtiging tegenaan lopen.

Uitdoving en Extinction burst

Het eerste probleem is Uitdoving Eerst kwam hij altijd voor het snoepje, maar nu heeft hij daar totaal geen interesse meer in. En de tweede is de Extinction burst Eerst blafte hij maar af en toe, maar door deze aanpak wordt het juist erger. Beide hebben te maken met variabel belonen. In het eerste geval wordt de bekrachtiging op den duur te voorspelbaar en in het tweede geval was de bekrachtiging juist dusdanig variabel dat de hond extra hard probeert of blaffen wat oplevert voordat het gedrag uitdooft. Dit artikel van Doggo legt het helder uit  In beide gevallen is het niet zo dat deze manier van trainen de hond niet ligt, maar dat er sprake is van een gebrek aan kennis en dus een gebrek aan goede begeleiding van de eigenaren.

Grenzen stellen

Het derde probleem is dat men leert dat straffen niet mag, maar achterblijft met de vraag; Hoe bied ik duidelijkheid en stel ik grenzen bij probleemgedrag?  Als hij fixeert op iets heeft hij echt geen interesse in voer, maar straffen mag blijkbaar ook niet. In een situatie waar de hond probleemgedrag vertoont moet gekeken worden wat aan het gedrag vooraf gaat. Wanneer je duidelijk voor ogen hebt wat de aanleiding van het gedrag is, het gedrag goed hebt geanalyseerd en weet wat de consequenties van het gedrag zijn, kun je een plan opstellen om het gedrag te voorkomen en te veranderen. Deze manier van gedrag veranderen heet toegepaste gedragsanalyse. Ook Pavlov komt hier om de hoek kijken. Vervelend gedrag wordt niet genegeerd en er wordt ook niet gewerkt met afleiden (of straffen). Dat zijn namelijk dingen die je doet als reactie wanneer de hond het probleemgedrag al vertoont. Het is de bedoeling het probleemgedrag vóór te zijn. Als je weet wat de functie van het probleemgedrag is kun je een plan opstellen om het te voorkomen en alternatieven aan te leren. Op die manier werk je aan een lange termijn oplossing, zonder dat het negatieve gevolgen op het gedrag en welzijn heeft. Door in plaats van vervelend gedrag af te leren, de hond aan te leren wat hij wel moet doen, schep je duidelijkheid voor de hond. Dat is zeker niet makkelijk, maar werkt heel goed. Ja, ook bij werklijn jachthonden. Ook grenzen en duidelijkheid stellen kan worden gedaan middels beloningsgericht trainen. Krijg je hier geen handvatten voor, dan is dat een teken van onkunde bij de hondenschool.

De wandelende koektrommel

Het vierde probleem is toch wel de meest gehoorde; Geen wandelende koektrommel willen zijn. Dan loop ik straks altijd met koekjes op zak, hij moet toch ook gewoon luisteren omdat ik dat vraag! Gedrag wordt aangeleerd door de gevolgen die het heeft. Het idee dat de hond moet luisteren omdat jij de baas bent, heeft in feite niks met respect te maken, maar met het gevolg dat luisteren of niet-luisteren heeft. Zelf heb ik liever een hond die luistert omdat het gewenste gedrag potentieel iets leuks oplevert, dan een hond die luistert omdat het ongewenste gedrag potentieel iets naars oplevert. En die voertjes? Die kunnen makkelijk worden afgebouwd zodra gedrag goed is aangeleerd. In bepaalde gevallen is de consequentie van het gewenste gedrag een beloning op zich geworden, zoals wachten voordat de hond los mag. Meestal volstaat een stem-beloning zoals goed zo ook en voor speciale situaties, of om de hond scherp te houden, is voer of een speeltje nodig. Dus, ja beloningen blijven, maar nee je hoeft niet een hondenleven lang met bergen voer in je zakken rond te lopen.

Hoe vind ik dan een goede hondenschool?

Een goede hondenschool zal werken volgens evidence based principes en de training toespitsen op wat jij en jouw hond nodig hebben. Op een manier die (wetenschappelijk) demonstreerbaar effectief is én zo hond-vriendelijk mogelijk. Dan kom je evidence based al snel uit bij trainen met positieve bekrachtiging. Daarnaast wordt in bepaalde gevallen ook gebruik gemaakt van negatieve straf. Dat betekent het wegnemen van iets dat de hond graag wil, waardoor het ongewenste gedrag afneemt. Denk bijvoorbeeld aan stil staan wanneer de hond aan de lijn trekt. Of zoals in dit filmpje van Wiske, waar in ik haar leer voer niet uit mijn handen te snaaien. Met alleen weet van operante conditionering kom je er niet. Er is onder andere ook kennis nodig van emoties, cognitie bij honden, lichaamstaal, klassieke conditionering, didactiek en ethologie. Kortom, er komt heel wat bij kijken!

Hondentrainer is geen beschermd beroep

Succes in het eigen maken van trainings-technieken ligt dus niet alleen aan de hondeneigenaar, maar ook aan de kennis en kunde van de hondentrainer. Dat is waarom ik er voor pleit dat hondentrainer en hondengedragstherapeut beschermde beroepen worden. Nu kan iedereen zich zo noemen, zonder enige kennis van zaken of (na) scholing. Gelukkig zijn er wel beroepsorganisaties waarbij hondentrainers-en gedragstherapeuten zich kunnen aansluiten en heeft de Raad van Beheer een accreditatiesysteem voor opleidingen en nascholing. Zoek dus naar een hondenschool met geaccrediteerde trainers die aangesloten bij beroepsverenigingen.

Mocht je wonen in omgeving Den Haag dan kan ik je OhMyDog! Hondentraining en Gedragscentrum van harte aanbevelen. Zij werken evidence-based, zijn hoogopgeleid en hebben enorm veel kennis en ervaring in huis.

Geschreven op 21 juni 2019 – op 19 januari 2022 geüpdatet 

Gerelateerde artikelen

Tags

Wat is dit?

Meer verhalen van Wiske Working Cocker

Mijn top 5 opvoedingsfouten hond Geef koekje! x

Mijn top 5 opvoedingsfouten hond

13 February Door: Wiske Working Cocker

Mijn top 5 opvoedingsfouten van mijn hond. Wiske is ondertussen alweer tweeënhalf jaar en de laatste tijd begin ik echt te merken dat ze volwassen wordt. We zijn de ...

Lees het hele artikel
Showlijn en werklijn honden Geef koekje! x

Showlijn en werklijn honden

3 February Door: Wiske Working Cocker

Showlijn en werklijn honden. Zoals je misschien al hebt gelezen is Wiske een Engelse Cocker Spaniel uit een werklijn. Maar wat houdt dat nu precies in, een werklijn? Showlijn ...

Lees het hele artikel
De beste hondenvoeding? Geef koekje! x

De beste hondenvoeding?

8 January Door: Wiske Working Cocker

Wat is nu de beste hondenvoeding? Was het maar zo’n feest dat één type voer goed was voor elke hond. Het zou de zoektocht wegnemen, de discussies, de concurrentie ...

Lees het hele artikel
In de zomer met de hond naar het strand, maar waar? Geef koekje! x

In de zomer met de hond naar het strand, maar waar?

17 July Door: Wiske Working Cocker

In de zomer met de hond naar het strand, zo fijn! Maar op welk strand ben je welkom met jouw hond in de zomer? Lekker lang kunnen wandelen, veel ...

Lees het hele artikel