Overgewicht bij honden

Overgewicht bij honden is een steeds groter wordend probleem. Als paraveterinair in opleiding zie ik hoe groot het probleem eigenlijk is. Als ik een grove schatting maak is ruim 75% van de huisdieren te dik. Dat loopt uiteen van 1-2kg te zwaar tot echte obesitas. Een juist gewicht is ontzettend belangrijk om een gezond en gelukkig leven te kunnen leiden. Overgewicht heeft invloed op het welzijn van honden en niet op de juiste manier.  

Overgewicht zorgt ervoor dat het lichaam van de hond extra belast wordt, denk hierbij aan de gewrichten maar ook aan de organen. De gewrichten slijten sneller en dat zorgt voor pijn die niet altijd door de eigenaar gezien wordt. Organen moeten harder werken en ook vervetting van organen zorgt ervoor dat deze niet meer juist kunnen functioneren.

De levensverwachting van een hond met overgewicht gaat ook omlaag. Het lichaam verslijt sneller, medische kwaaltjes steken hun kop op, uiteindelijk wordt een hond met overgewicht dus minder oud. De levensverwachting kan dalen met wel 2 jaar. Verder zul je zien dat de conditie van honden met overgewicht slecht is. Ze zijn traag en willen zich liever niet te moe maken. Door al die extra kilo’s en het vet dat op hart en luchtwegen drukt is een gewone wandeling al erg zwaar. Met warm weer is het al helemaal extra pittig. Ze kunnen hun warmte niet goed kwijt en oververhitting ligt sneller op de loer.

Verder lopen deze dieren een verhoogd risico als ze onder narcose moeten, is er een verhoogde kans op het ontwikkelen van suikerziekte en hebben veel honden met overgewicht huid en vacht problemen. Door plooivorming en het feit dat ze zich niet overal meer schoon kunnen maken kunnen er serieuze problemen ontstaan.

Overgewicht heeft dus alleen maar nadelige gevolgen. Het is dus ontzettend belangrijk om overgewicht aan te pakken.

Hoe zie je dat je hond een juist gewicht heeft?

Elke hond met een juist gewicht heeft een taille. Ja ook een Labrador, een Bull Terriër en een Franse Bulldog. De taille zal nooit zo zijn als bij een windhond maar bij een juist gewicht is er een duidelijke mooie taille te zien. Dus ondanks de verschillen in bouw zal elke hond met een juist gewicht een taille hebben. Deze kun je het best van boven beoordelen.

Bij Beer (Bull Terriër) zie je zeer duidelijk waar zijn ribbenkast eindigt. Daarna zie je echt een duidelijke taille.

Honden die in sportconditie staan worden vaak onterecht te dun genoemd. Bij deze honden is de spierlaag over de ribben duidelijk zichtbaar en in beweging schijnen de ribben soms iets door. Dit is geen ondervoeding maar een droog getraind lichaam. Bij ondervoeding gaat het lichaam de spieren namelijk als brandstof gebruiken. Bij honden die ondervoed zijn is de spiermassa dus niet meer optimaal of zelfs verdwenen.

Om te beoordelen of je hond te zwaar is kun je ook gaan voelen of je de ribben kunt voelen zonder dat je daarvoor druk moet zetten. Bij een gezond gewicht voel je de ribben bij geen tot zeer lichte druk.

Ook een mooi oplopende buiklijn is een indicatie voor een juist gewicht. Ook hier geldt dat elke hond een oplopende buiklijn heeft als deze een juist gewicht heeft. Bij elk ras ziet dit er natuurlijk net wat anders uit en bij de een is dit van nature duidelijker te zien dan bij de ander.

Verder kun je bij kortharige honden de spieren mooi zien. De hond is fit, beweegt zich makkelijk en kan wandelingen goed aan. Na het wandelen is deze binnen een normale tijd weer op adem en afgekoeld. Belangrijk is om de standaarden en de toegestane gewichten los te laten. Deze geven soms een fout beeld van wat juist is. Niet elke hond past binnen die standaard.

Waardoor ontstaat overgewicht?

De belangrijkste oorzaak is te veel voeding in combinatie met te weinig beweging. Zodra de hond meer energie binnenkrijgt dan dat hij verbrandt zal het lichaam dit opslaan in de vorm van vet. Het is dus belangrijk dat inname en verbranding in verhouding zijn met elkaar.

Waar veel mensen tegenaan lopen is dat ze vinden dat ze voor hun gevoel te weinig eten geven. Met name bij grote honden is dat iets wat ik regelmatig hoor. Echter hebben grote honden relatief gezien minder voeding nodig. Ze hebben meer inhoud waardoor ze minder energie gebruiken om op temperatuur te blijven. Hebben ze daarnaast ook nog een lange vacht, dan kost het op temperatuur blijven nog minder energie. Het is iets dat tussen onze oren zit, de hond eet gewoon op wat hij/zij krijgt. Ook al lijkt de portie klein bedenk dat je dit vaak 2x per dag geeft en dat er voldoende voedingsstoffen en energie in zitten. Uiteindelijk voer je de hond om deze te voorzien van de juiste voedingstoffen en de hond dus gezond te houden.

Tussendoortjes zorgen er ook voor dat de energie inname stijgt. Veel mensen staan hier niet bij stil en geven dus zeer regelmatig een tussendoortje. Een tussendoortje is niet erg als je maar weet dat dit ook weer extra calorieën zijn. Wil je jouw hond iets lekkers geven, kies dan bijvoorbeeld voor een blauwe bes of een stukje komkommer. Deze bevatten weinig calorieën en vaak vinden ze dit net zo lekker. Zeker bij honden met overgewicht is het aan te raden om tussendoortjes te kiezen waarin weinig calorieën zitten.

Castratie

Een castratie zorgt ervoor dat de energiebehoefte daalt. Het hondenlichaam gaat na een castratie als het ware efficiënter om met de energie die ze binnen krijgen. Dit zorgt ervoor dat als je niet gaat minderen in voer honden na een castratie aankomen. Begin dus direct na de castratie het voer te minderen. Ga goed naar je hond kijken of deze aankomt. Sommige honden hebben 30% minder voeding nodig na een castratie. Gewichtstoename voorkomen is makkelijker dan een hond af te laten vallen als deze te zwaar is.

Leeftijd speelt ook een rol in het ontwikkelen van overgewicht. Jonge honden zijn in de groei en zijn vanuit zichzelf vaak erg actief. Deze combinatie zorgt ervoor dat de energiebehoefte hoger ligt en je dus niet zo snel teveel voert. Naarmate honden ouder worden zullen deze over het algemeen rustiger worden. Met name de echte senioren zullen steeds meer slapen en steeds minder vanuit zichzelf bewegen. Het energieverbruik daalt en daarmee daalt de energiebehoefte; het is dus zaak hier opnieuw naar het juiste evenwicht te zoeken.

Verder zijn er rassen die meer aanleg hebben om dik te worden. Dit zijn voornamelijk rassen die bekend staan om hun grote eetlust. Ze blijven eten en vinden ook eigenlijk alles lekker. Echter zijn wij als eigenaren degenen die het voedsel verstrekken. Het is zaak hierin streng te zijn. Bedelgedrag is aangeleerd en helaas leren ze dit heel snel en makkelijk. Ze krijgen namelijk voedsel, hun motivatie om voedsel te verkrijgen is extreem hoog en zodra ze succes hebben gehad zullen ze dit gedrag gaan herhalen. Belangrijk is dus om bij honden met veel eetlust, die als je ze niet begrenst ongezond worden, streng te zijn in de hoeveelheid voedsel. Tel hier ook koekjes in mee!

Aanpakken overgewicht

Als je geconstateerd hebt dat je hond te zwaar is, moet er een plan van aanpak gemaakt worden. Het eerste dat ik zou doen is een streefgewicht bepalen. Dit is altijd schatten en kan in de loop van het proces nog veranderen. Echter is het werken met een doel vaak makkelijker, je hebt dan iets om naar toe te werken. Het beste is om de hond geleidelijk af te laten vallen.

Je kunt beginnen met de activiteit van de hond langzaam op te gaan bouwen. Loop je normaal 3 x 30 min, ga dan eens 3x 40 min lopen en bouw dit verder uit. Daarnaast is zwemmen ook een zeer goede optie aan het begin van het proces. Zo krijgt het hele lichaam een training maar worden de gewrichten ontzien.

Als de hond al een aantal kilo’s kwijt is kun je ook gaan kijken of je er wat pittigere “work outs” bij kunt gaan doen. Hierbij kun je denken aan fietsen, apporteren, flirtpolen, frisbeeën ect. Apporteren en flirtpolen is een effectieve manier om de verbranding omhoog te krijgen. Bouw de sessies langzaam op en werk bij het apporteren bij voorkeur met twee ballen, bijtrollen of frisbees. Je kunt dan sneller achter elkaar gooien en je hond leert dat er altijd een nieuwe bal, bijtrol of frisbee komt en zal makkelijker loslaten. Het is dan dus meteen een positieve, leuke en ongedwongen speelsessie met de hond. Begin met sessies van 5 min en doe dat 2x keer bij verbetering van de conditie ga je dit opbouwen tot bv 2 x 10 min. Let hierbij wel goed op wat de hond wel of niet aan kan. Doe dit met warm weer alleen als je hond een juist gewicht heeft en dan ’s ochtends vroeg of ’s avonds laat. 

Naast het uitbreiden van de beweging is het aanpassen van het voedingsschema ontzettend belangrijk. Ga langzaam afbouwen met het voer tot je op de hoeveelheid zit die de hond mag als je kijkt naar het streefgewicht. Geef je normaal 3 bekers voer en eigenlijk hoeft de hond maar 1,5 beker te hebben ? Ga dan eerst naar 2,5 bekers, dan naar 2 bekers en bouw zo verder af. Laat tussendoortjes voorlopig achterwege of trek ze van de hoeveelheid voer af. Heb je het idee dat de hond honger blijft houden geef dan wat gekookte sperzieboontjes bij de maaltijd.

Bij sommige honden helpt het ook goed om het voer over meerdere maaltijden te verdelen. Dus in plaats van 2 keer voeren, 4 keer voeren. De hond heeft dan vaker per dag een eetmoment en dat kan ervoor zorgen dat ze minder vragen om eten.

Dit allemaal bij elkaar zou ervoor moeten zorgen dat je het streefgewicht langzaam begint te naderen. Durf je dit niet alleen aan of wil je graag begeleiding hierin ? Vaak kan een paraverterinair je daarin begeleiden.

Bink is een mooi voorbeeld van een hond die van flink overgewicht naar een gezond gewicht is gegaan. Hopelijk kunnen zijn foto’s anderen stimuleren om ook een verandering te maken.

Gerelateerde artikelen

Tags